پس از انتشار خبر مربوط به فهرست کشورهای مرفه جهان و حضور کانادا در رتبه پنجم فهرست ، شاهد واکنش های متفاوتی از سوی کاربران ایرانی –کانادایی بودیم که با وجود درج جدول کلی ، بعضا نسبت به صحت و سقم این فهرست و نحوه تنظیم آن ابراز تردید کرده بودند.
برخی از دوستان نبود آیفون تصویری و یا استفاده ساکنان برخی از آپارتمانهای کانادا از ماشین لباسشویی سکه ای را نشانه عدم وجود رفاه برشمردند!
برخی دیگر هم با اشاره به شرایط زندگی شخصی شان مقایسه ای بین ایران و کانادا ایران انجام داده بودند که در این زمینه اصلا منطقی به نظر نمی رسد.
برای مثال باید توجه داشت در ایران هنوز تاسیس بانک غذا برای تامین قوت روزانه فقرا در حد حرف باقی مانده و چیزی به نام حقوق کودکان در عمل وجود ندارد. قطعا هر دو این موارد در تامین رفاه اجتماعی مهمتر از آیفون تصویری و یا نبود ماشین لباسشویی سکه ای محسوب می شوند!!!
از این رو برای تکمیل خبر قبلی ، جزییات بیشتری در مورد موسسه مجری طرح و همچنین فاکتورهای اصلی و فرعی تعیین رتبه کشورها را مرور می کنیم:
تا پیش از آنکه «امنیت اجتماعی»، «آزادی فردی» و «دسترسی به اینترنت» همانند دیگر شاخص ها مدنظر قرار بگیرد، این تنها ثروت و تولید آن بود که مرز میان کشورهای مرفه و غیرمرفه را تشکیل می داد، اما روند صعود رشد اقتصاد در کشورهایی مانند برزیل و چین ثابت کرد در درجه بندی رفاه باید چیزی فراتر از آمارهای مربوط به تولید ناخالص داخلی دخیل باشد.
موسسه لگیتوم، از سال 2007 میلادی تاکنون، برای ارزیابی و مقایسه میزان رفاه کشورها، با تنظیم شاخص ترکیبی رفاه که بر اساس فاکتورهای گوناگونی نظیر ثروت، رشد اقتصادی، و کیفیت زندگی تنظیم میشود سالانه در سطحی جهانی به رتبهبندی ۱۴۲ کشور (دربرگیرنده ۹۶ درصد از جمعیت کره زمین) میپردازد.
Legatum Prosperity سابقا رفاه یک کشور صرفا بر اساس شاخصهای اقتصاد کلان در نظر گرفته میشد؛ که میزان تولید ناخالص داخلی یک کشور بیانگر آن بود. اما بیشک رفاه چیزی بیش از انباشت ثروت مادی است؛ و شادمانی و رضایت از زندگی و امید به داشتن زندگی بهتر در آینده را نیز دربرمیگیرد. از این رو، شاخص رفاه موسسه لگیتوم با توجه به در نظر گرفتن درآمد و رفاه اجتماعی نسبت به سایر سنجشهای جهانی رفاه متمایز است.
شاخص رفاه لگیتوم ۱۴۲ کشوردر پنج منطقه [آمریکا، اروپا، منا (خاورمیانه و شمال آفریقا)، آسیا – اقیانوسیه، و آفریقای سیاه] را با هشت زیرشاخص کلی و ۸۹ متغیر خرد مورد ارزیابی قرار میدهد. زیرشاخص اقتصاد، عملکرد کشورها را در چهار حوزه سیاستهای اقتصاد کلان، رضایت و چشمانداز اقتصادی، بنیانهای رشد و کارآیی بخش مالی مورد سنجش قرار میدهد.
زیرشاخص کارآفرینی و فرصت محیط کارآفرینی، افزایش فعالیتهای نوآورانه و برابری فرصت در کشورها را میسنجد. زیرشاخص حکمروایی، عملکرد کشورها را در سه حوزه دولت پاسخگو و کارآمد، انتخابات آزاد، مشارکت سیاسی و حاکمیت قانونی ارزیابی میکند. زیرشاخص آموزش عملکرد کشورها را در سه زمینه دسترسی به آموزش، کیفیت آموزش، و سرمایه انسانی مورد سنجش قرار میدهد.
زیرشاخص بهداشت عملکرد کشورها را در سه عرصه برآیندهای بهداشت و سلامت، زیرساختهای سلامت و مراقبتهای پیشگیرانه میسنجد. زیرشاخص امنیت و آسایش عملکرد کشورها را از دو منظر امنیت ملی و ایمنی فردی مورد ارزیابی قرار میدهد. زیرشاخص آزادی فردی عملکرد و پیشرفت کشورها را در صیانت از آزادیهای فردی و ارتقاء رواداری اجتماعی میسنجد. زیرشاخص سرمایه اجتماعی نیز عملکرد کشورها را در دو حوزه انسجام و مشارکت اجتماعی و شبکههای اجتماع – محلی و خانواده مورد سنجش قرار میدهد.
منابع داده های این موسسه از سوی مراکز مختلفی، مانند موسسه نظرسنجی بین المللی گالوپ، شاخص های حکومتی در سراسر جهان، موسسه بین المللی «خانه آزادی»، سازمان بهداشت جهانی، سازمان عفو بین الملل و مرکز بررسی سیستماتیک صلح به دست آمده است.
جزییات بیشتر معیارهای اصلی و فرعی را در این جدول مطالعه کنید:
اما جایگاه ایران و کانادا میان 147 کشور جهان در هر کدام از معیارهای اصلی موسسه لگیتوم کجاست؟