کمپینهای انتخاباتی بعضی مواقع چشمان ما را به حقایقی باز میکنند که ترجیح میدهیم نبینیم. کمپین فعلی که دیروز به پایان رسید، نشان داده که کانادا در راستای خطوط جغرافیایی و نسلی از هم شکافته شده است.
به طور مثال کبکیها اتحاد چندفرهنگی کانادای انگلیسی زبان را قبول ندارند. غرب عصبانی است و نسبت به مرکز جدا افتاده است. رایدهندگان جوانتر و پیشروتر از حس تملک نسل بیبی بومر متنفر هستند. پارلمانی که به حالت تعلیق درآمده میتواند این جداییها را تشدید کند.
به نظر میرسد که نه لیبرالها و نه محافظهکاران نتوانستهاند بیش از یک سوم از کاناداییها را جذب خود کنند. هرگز زمانی پیش نیامده بود که هر دو حزب بزرگ تا این حد و اینقدر عمیق در روز انتخابات نامحبوب باشند. شکل دادن به دولتی که بتواند در خانه نمایندگان اکثریت آرا داشته باشد ممکن است به معنی تسلیم حسب سرکش بلوک کبکوا یا حزب دموکرات نو باشد که باعث خواهد شد بعضی کاناداییها حتی بیش از پیش حس جداماندگی بکنند.
برد وال نخستوزیر سابق ساسکچوان اخطار میدهد: «من واقعا باور دارم که این کمپین انتخاباتی، بدون توجه به نتیجه انتخابات، بین مناطق مختلف کشور شکافها را عمیقتر و جداییها را گستردهتر کرده است».
اریک مونتینی متفکر علوم سیاسی دانشگاه لاوال میگوید: «جاستین ترودو دارد با دینامیت بازی میکند و حتی خودش هم خبر ندارد.»
سارا آسالیا که انجمن دانشجویان تازه وارد را در دانشگاه رایرسون تاسیس کرده میگوید: «جوانان به تغییرات اقلیمی اهمیت میدهند و مسائل عدالت اجتماعی و نابرابری برایشان مهم است. اینها مسائلی هستند که واقعا بر جوانان اثر گذاشته اما افراد مسنتر به مقرون به صرفهتر بودن و درآمد و کاهش مالیاتها و این جور چیزها اهمیت میدهند.»
چهار سال پیش ترودو به عنوان نخستوزیر و رهبر لیبرالها با چیزی وارد کار شد که حالا میتوان گفت انتظار بیش از حد بالا بود. در نهایت حامیان او باور داشتند که کانادا به نبرد علیه گرمایش جهانی میپیوندد. آنها باور داشتند که بعد از یک دهه حکومت محافظهکاران، اتاوا بالاخره برنامههای اجتماعی را نوسازی و گسترش میدهد. آنها فکر میکردند لیبرالها مرزهای ضعیف حاکمیت دموکراتیک را بهبود میبخشند و برای نخستین بار میتواند با احترامی حقیقی با کاناداییهای بومی که حقشان است، رفتار کند.
اما هیچ کس نمیدانست که چنین چیزهایی عملا به چه معنا خواهند بود و پیشرفت اندک در جنبههای مختلف باعث شده روابط بین لیبرالها و بسیاری از بومیها تلخ شود. با وجود اینکه لیبرالها حرفهای زیادی درباره مبارزه با تغییرات اقلیمی زدند، اهدافی ضعیف را قبول کردند که دولت استیون هارپر اتخاذ کرده بود. طی کمپین انتخاباتی وقتی که ترودو قول داد که اگر دولت لیبرالش یک بار دیگر انتخاب بشود کارهای بسیار بیشتری برای مقابله با گرمایش جهانی انجام خواهد داد، حزب دموکرات نو در یک بیانیه خبری پاسخ داد و گفت: «تو یک خط لوله نفتی خریدی.»
در مورد مسائل اصلاحات صندوقهای بازنشستگی، بهبود مراقبت از سلامت و اتخاذ یک مالیات کربنی برای کاهش میزان انتظار گازهای آسیبزا که از همه بحثبرانگیزتر بوده، لیبرالهای فدرال با نخستوزیرهای استانها طوری رفتار کردند که لیبرالها اغلب میکنند: به عنوان شرکایی دسته پایین در فدراسیون که اگر همراه با رویههای کشورسازی اتاوا همراه نباشند تنبیه خواهند شد. رایدهندگان هم متوجه این مسئله شدند. دولتهای لیبرال استانی در نیوبرانزویک، کبک، انتاریو و بریتیش کلمبیا شکست خوردند.
امروزه در غرب نووا اسکوشا حتی یک دولت لیبرال استانی در قدرت نیست. پنج نخستوزیر استانی هم سر مسئله مالیات کربنی با اتاوا در جنگ هستند و ترودو هم متوجه این مسئله شده است. وی سهشنبه در فردریکتون گفت: «تمام کارهایی که من در چهار سال گذشته انجام دادهام متمرکز بر متحد کردن کشور بوده است. با این حال در وضعیت فعلی خودمان را در انتخاباتی چندقطبی و جداکنندهتر از انتخابات 2015 میبینیم.»
در عین حال حزب بلوک کبکوا که قبلا به عنوان یک نیروی سیاسی توسط خیلیها کنار گذاشته شده بود، حالا در هفتههای اخیر ظهوری معجزهآسا داشته و میتواند لیبرالها را به عنوان محبوبترین حزب فدرال در میان کبکیهای فرانسویزبان، مخصوصا خارج از مونترال، کنار بزند.
پروفسور مونتینی به این نکته اشاره میکند که با وجود اینکه بیشتر کبکیها دیگر از مسئله حاکمیت جداگانه کبک که درخواست اصلی این حزب است حمایت نمیکنند، هنوز هم «طرفدار خودمختاری» هستند و میخواهند مطمئن شوند که کبک بیشترین کنترل ممکن را در مسائل مربوط به خودش داشته باشد. از سال 1993 تا انتخابات قبلی آنها در کل ترجیح میدادند توسط حزبی در اتاوا نمایندگی بشوند که قدرت صحبت کردن به نیابت از آنها را داشت، اما بخشی از دولت نبود. این حزب ابتدا حزب بلوک کبکوا و بعد حزب دموکرات نو بود. تنها در سال 2015 بود که بیشتر آنها لیبرالها را به عنوان بخشی از دولت به اتاوا فرستادند.
کبکیها حالا ممکن است از این تصمیم خود پشیمان باشند. دخالت لیبرالها در مسائل حوزههای استانی باعث شده بسیاری از رایدهندگان کبکی از آنها دور بشوند. و حالا ترودو میگوید که اگر دوباره انتخاب بشود لیبرالها ممکن است دخالت کنند تا از چالش قانونی لایحه شماره 21 دفاع کنند. برمبنای این لایحه پوشیدن و استفاده از نمادهای مذهبی مانند حجاب برای خادمان عمومی کبک ممنوع است.
پروفسور مونتینی میگوید: رایدهندگان کبک به صورت فزایندهای به سمت بلوک چرخیدهاند. پیام بلوک این است که «با ما درنیفتید. بگذارید خودمان تصمیم بگیریم که چه چیزی برایمان و در حوزهمان خوب است». با این حال لایحه ۲۱ ممکن است برای کاناداییهای انگلیسی بومی و تبعیضآمیز به نظر برسد و در کبک ممکن است بسیار محبوب باشد.
در Prairies چهار سال پیش آلبرتاییها چهار عضو مجلس لیبرال انتخاب کردند و لیبرالها بیشتر صندلیهای مانیتوبا را از آن خود کردند. در انتخابات فعلی محافظهکاران ممکن است تمام صندلیهای آلبرتا و ساسکچوان و بیشتر صندلیهای مانیتوبا را به خود اختصاص بدهند. آنها همچنین در بریتیش کلمبیا مخصوصا خارج از مرکز شهر ونکوور و نیمه جنوبی ونکوور آیلند قوی هستند.
بسیاری از رایدهندگان غربی تعهد دولت لیبرال برای کاهش انتشار گازهای کربنی را به عنوان حملهای علیه اقتصادشان میبینند. بله، لیبرالها پروژه خط لوله نفتی ترنس مانتین را تایید کردند و حتی در مواجهه با مخالفت شدید حامیان محیط زیست و بومیها آن را از مالکان قبلی خریداری کردند. اما این خط لوله هنوز ساخته نشده و دیگر حرکات لیبرالها از جمله اعمال مالیات کربنی و ممنوعیت ترافیک تانکرها در ساحل شمالی بریتیش کلمبیا باعث خشمگین شدن خیلیها شده است.
در واقع بسیاری از رای دهندگان فکر میکنند اگر دولت فدرال به اهداف پاریس درباره گرم شدن زمین متعهد باشد، صنعت خودور و قطعات یدکی انتاریو محدود خواهد شد. همین اتفاق برای صنعت هوانوردی در کبک میافتد. وضعیت برای صدها هزار شغل که از دست میرود و اقتصاد فلج شده نیز خیلی بد میشود.
این رایدهندگان فکر میکنند مقابله با وضعیت اورژانسی اقلیمی به معنی از دست رفتن هزاران شغل و ضربه خوردن شدید اقتصاد خواهد بود. همان طور که رای دهندگان Prairie نیز فکر میکنند این امر به معنی آسیب دیدن بخش نفت و گاز و قدرت آن در اقتصاد آنهاست.