سفارت ایران دراتاوا

جاستین ترودو پس از به قدرت رسیدن در همان ماه های نخست وعده تجدید روابط دیپلماتیک با ایران را داد و به نظر می رسید مشکلات مابین دو کشور به سرعت حل شده و سفارتخانه ها در تهران و اتاوا بزودی بازگشایی شوند.

توافق هسته ای ایران و قدرتهای جهانی این گمانه زنی را تقویت کرد و به نظر می رسید مانع چندانی برای عادی سازی روابط وجود ندارد. اما عدم لغو قانون «عدالت برای قربانیان تروریسم» همچنان اصلی ترین مانع برای این قضیه محسوب می شود.

این قانون مصونیت سیاسی دولتهایی که حامی تروریسم هستند نقض می‌کند و البته تنها شامل کشورهای ایران و سوریه می شود!!

قانون «عدالت برای قربانیان تروریسم» در سال 2012 به تصویب رسید و به قربانیان تروریسم اجازه می دهد تا از حسابهای وابسته به دولتهای ایران و سوریه در کانادا غرامت خود را دریافت کنند.

دولت ترودو روز جمعه و پیش از برگزاری دادگاه تجدید نظر که حکم به پرداخت غرامت 1.7 میلیارد دلاری به قربانیان آمریکایی تروریسم مورد حمایت ایران داد ، هر دو کشور ایران وسوریه را در لیست کشورهای حامی  تروریسم حفظ کرد .

با توجه به اینکه این لیست هر دوسال یک بار مورد بررسی قرار می گیرد ، خروج ایران از این لیست و امکان بازگشایی سفارت ایران در اتاوا لااقل برای دو سال دیگر به تعویق افتاد.

به گزارش وایس ، در بیانیه ای که وزارت خارجه کانادا در همین زمینه منتشر کرد ، حمایت ایران از تروریسم و رژیم اسد در سوریه محکوم شده است .

در دادگاه تجدید نظر ،وکلای دولت ایران مطرح کرده بودند که کلیه اموال دولتی در کانادا از مصونیت برخوردار هستند ، خسارتی که دادگاه ها در آمریکا برای قربانیان تروریسم تصویب کرده اند فراتر از میزان مجاز در کانادا است و حکم دادگاه بر خلاف قوانین بین المللی است .

اما دادگاه تجدید نظر تشخیص داد ایران بر اساس قانون «عدالت برای قربانیان تروریسم» مصونیت ندارد و تمامی ساختمانها  و املاک دولتی بجز ساختمان سفارت و محل اقامت سفیر ایران مشمول این قانون می شوند و دلیلی ندارد که ایران از این مسئله مبرا باشد.

دادگاه تجدید نظر همچنین اعتراض دولت ایران نسبت به ضرورت اثبات حمایت ایران از حملات تروریستی خاص مطرح شده در پرونده در دادگاه های کانادا را رد کرده و تاکید کرد احکام صادره دادگاه های آمریکایی در این زمینه قابل استناد و اجرا است .

تنها نشانه از حضورچند دهه ای دیپلماتهای کانادایی در ساختمان شماره 57 خیابان شهید سرافراز تهران ، برگ افرایی است که روی میله های پنجره ها دیده می شود.

این ساختمان یک بار هم در دهه 1980 برای مدتی خالی ازسکنه بود. در آن زمان در اوج بحران گروگانگیری ، دیپلماتهای کانادایی شش دیپلمات آمریکایی را با گذرنامه کانادایی از ایران فراری دادند و خودشان هم بدنبال آنها از ایران خارج شدند.

اما در مرتبه دوم همه چیز فرق می کرد. روز هفتم سپتامبر 2012 دولت هارپر که نگران امنیت دیپلماتهایش بود و می خواست نشان دهد تا چه میزان از سابقه نقض حقوق بشر در ایران ، حمایتش از گروه های تروریستی و سیاستهایش در قبال اسراییل و سوریه ناراضی است ، دستور به بستن سفارت داد.

حال در گزارش تازه سی بی سی جزییات بیشتری از خروج دیپلماتها با “طرح فرار” ارسالی از سوی اتاوا فاش شده است .

به نوشته سی بی سی بسته شدن سفارت قبل از اجرا موافقان و مخالفانی در داخل و خارج کانادا داشته است . برخی معتقد بودند دولت ایران در قبال بسته شدن سفارت کانادا دست به اقدام تلافی جویانه زده و چند تن از ایرانی- کانادایی ها که در زندان بودند را اعدام خواهد کرد.

برخی دیگر معتقد بودند این کار می تواند یک منبع باارزش اطلاعات در مورد کشوری که نقش محوری در منطقه دارد را از بین ببرد.

با تمام اینها برنامه بستن سفارت انجام شد و مشکلات ناشی از آن هنوز مانعی بزرگ برای افراشته شدن پرچم کانادا در تهران  است .

دیپلماتهای کانادایی در تهران زیر نظارت یک کارگروه مخفی در اتاوا ، برنامه خروج فوق سری ! از ایران را بدون اطلاع دادن به مقامات ایران و یا حتی کارکنان ایرانی سفارت کانادا پیش بردند.

آنها پس از پایان ساعت کار اداری ، مدارک حساس را از بین بردند و برای اینکه اقدام شان شک برانگیز نباشد ، به مقصدهای مختلف پرواز کردند .

مدارکی که سی بی سی دریافت کرده ، نشان میدهد یک هفته قبل از زمان تعیین شده قبلی ، بنا به دلایلی که هنوز مشخص نیست ، خروج دیپلماتها چند روزی جلو افتاد و “طرح فرار” دیپلماتها را با مشکلاتی روبرو کرد . خلبانان لوفت هانزا دست به اعتصاب زده بودند و پروازهای دیگر هم اغلب رزرو شده بودند.

بنا به مدارک موجود ، دیپلماتها ناچار شدند تمامی فایلهای حساس ، هارد درایوها و تعدادی گذرنامه کانادایی که برای شرایط اضطراری در نظر گرفته شده بود را از بین ببرند. یک خودرو ضد گلوله و چند تابلو و اشیای هنری به ارزش 41 هزار دلار به سفارت ایتالیا که حافظ منافع کانادا در ایران است ، سپرده شد. مبلمان و دیگر وسایلی دفتری داخل ساختمان ماند و دیپلماتها حتی فرصت نکردند برخی از وسایل شخصی شان را با خود بیرون بیاورند.

بنا به این مدارک کارکنان محلی سفارت کانادا در تهران پس از این اتفاق 1.3 میلیون دلار بابت حقوق و مزایا از دولت کانادا دریافت کرده اند.

جالب اینجاست با وجود تعجیل غیرعادی در تعطیلی سفارت ، دولت کانادا تا مارس 2014 یعنی تقریبا 18 ماه همچنان اجاره بهای ساختمان شماره 57 خیابان سرافراز را پرداخت می کرده و تنها در آن زمان بود که تصمیم به واگذاری ساختمان گرفته شد چرا که به نظر مسئولان کانادایی این ساختمان دیگر به اندازه کافی برای مقاصد دیپلماتیک کانادا امن نبود!