در حالیکه هنوز بیش از یک ماه به زمان اعلام موضع رسمی دولت دونالد ترامپ درباره برجام و آینده حضور آمریکا در این توافق باقی مانده ، شوک تازه ای به بازار ارز ایران وارد آمد تا در دو روز ، بهای دلار بیش از 900 تومان افزایش یابد .
قیمت دلار آمریکا دیروز در صرافی های تهران و شهرهای بزرگ به 6100 تومان رسید و دلار کانادا هم 5000 تومان قیمت گذاری شده بود. البته برای خرید هر دو ارز یاد شده باید کمی خوش شانس بودید تا می توانستید صرافی را پیدا کنید که حاضر به فروش ارز به شما باشد!!
البته قطع شدن ارز دانشجویی و فروش ارز به دانشجویان با نرخ آزاد هم به تشنج بیشتر در بازار منجر شده و این گروه از مصرف کنندگان هم به جمع خریداران بازار عادی ارز پیوسته اند.
افزایش ناگهانی قیمت دلار در حالی رخ می دهد که انتظار می رفت با شروع سال جدید و آغاز کار بازار مالی ایران ، دولت اقدام به عرضه کافی ارز در بازار کند ولی برخی از مقامات رسمی عنوان کرده اند حجم بالای خروج ارز از ایران در ماه های پایانی سال که برخی آن را حدود 30 میلیارد دلار تخمین زده اند ، سبب شده تا دولت فعلا دست از عرضه ارز به بازار بردارد چرا که بخش اعظم آن از کشور خارج شده و ارزان کردن ارز در واقع تنها به سرمایه گذاران خارج نشینی کمک خواهد کرد که تمایل دارند هر چه سریع تر اموال خود را از ایران خارج کنند و پیش از ضرب الاجل اعلام شده ترامپ برای خروج احتمالی از توافق هسته ای (12 می) بخش عمده سرمایه خود را به اروپا و کانادا منتقل کرده باشند.
در عین حال خرید و فروش تمامی اقلام وارداتی در ایران از خودرو خارجی تا کامپیوتر و پوشاک خارجی در سطح عمده و خرده فروشی متوقف شده و همه در انتظار تثبیت نرخ دلار برای تعیین قیمت های جدید هستند ولی به نظر می رسد افزایش نرخ تا دخالت جدی دولت و بانک مرکزی ادامه یابد.
در همین حال انتشار گزارشی از سوی سایت معتبر بلومبرگ درباره احتمال فراوان بازگشت تحریمهای نفتی و مالی با حضور تیم جدید بولتون -پومپئو در کاخ سفید موجب تجدید نگرانی ها درباره شرایط اقتصادی ایران شده است .
تحلیل گران چند بانک بزرگ جهان از جمله رویال بانک کانادا ، سیتی گروپ آمریکا و سوسیته جنرال فرانسه به این باور رسیده اند که امکان تحریم بیشتر ایران پس از خروج احتمالی امریکا از توافق هسته ای بیشتر شده است و بسیاری از بانکها بازگشت تحریمها ایران را در چشم انداز انرژی لحاظ کرده اند.
بازگشت دوباره تحریمها ایران از سوی ترامپ ممکن است بسیار بیشتر از انتظار تحلیلگران از صادرات نفت ایران در بازار بکاهد. اگر خروج آمریکا از برجام بر منابع اصلی درامدی ایران اثرات محدودی داشته باشد، خروج واشنگتن از این «بدترین توافق تاریخ» فایده‌ای ندارد.
بانکها و شرکت‌های بیمه‌ای که هرگونه ارتباطی با آمریکا دارند، در صورت ارتباط با ایران باید بدترین مجازات‌ها پیش‌بینی کنند و باید بیشترین احتیاط را در پیش گیرند. پس هیچ کدام از بانکها و شرکت‌ها نمی‌خواهند هدف توئیت‌های ترامپ قرار بگیرند.
هیچ‌کس نمی‌خواهد هدف قرار بگیرد؛ حتی موسسات مالی که صادرات نفت ایران به اروپا و آسیا را تسهیل می‌کنند، ممکن است شجاعت نادیده گرفتن این تهدید را نداشته باشند.
باید در نظر داشته باشیم در سال ۲۰۱۲، باراک اوباما، تحریم‌هایی علیه بانک‌های خارجی که «دانسته هرگونه تراکنش مالی چشمگیر با بانک مرکزی ایران با موسسات مالی ایرانی انجام دادند یا آن را تسهیل کردند» اعمال کرد.
ولی با این وجود اگر کشورها به میزان چشمگیری خرید نفت از ایران را کاهش می‌دادند، معافیت ۶ ماهه از تحریمها دریافت می‌کردند.
ولی این بار در صورت برقراری مجدد تحریمها و موضع گیری تند ترامپ ، بعید به نظر می رسد معافیتی از تحریم شامل حال کشورهای اروپایی و آسیایی برای خرید نفت ایران شود و برنامه ریزی برای کاهش شدید صادرات نفت ایران به نظر این بانکها منطقی است .
