بانک مرکزی کانادا در تازه ترین بیانیه خود تایید کرد قیمت بالای مسکن در سطح کشور و بدهی‌های مرتبط با آن ، آسیب‌پذیری بزرگی برای اقتصاد کانادا ایجاد می کند و به خریدارانی که در طول همه‌گیری کووید 19 و افزایش شدید قیمتها خرید کرده‌اند هشدار داد تأثیر نرخ بهره بر وام مسکن طی سالهای آینده می‌تواند چشمگیر باشد.
به گفته بانک مرکزی با وجود عملکرد قابل قبول سیستم مالی ،اقتصاد کشور به دلیل میزان بالای بدهی متاثر از مسکن گران قیمت ،همچنان آسیب پذیر است.
تیف مکلم، رئیس بانک مرکزی کانادا در این رابطه گفت: « تعداد زیادی از خانوارهای کانادایی برای خرید خانه در طول همه‌گیری اقدام کرده‌اند. و این خانوارها بیشتر در معرض ریسک ناشی از نرخ بهره بالاتر و پتانسیل کاهش قیمت مسکن هستند. با شرایط جدید بازار مسکن ،ارزیابی ریسک مربوط به سطوح بالای بدهی خانوار پیچیده تر و آسیب پذیری افزایش یافته است.»
تقریباً دو سوم کانادایی ها صاحب خانه هستند و حدود نیمی از آنها مالک خانه های خود هستند در حالی که بقیه دارای نوعی بدهی وام مسکن هستند.
قیمت مسکن در طول همه‌گیری به طور متوسط حدود 50 درصد افزایش یافت، چرا که نرخ‌های پایین به خریداران این امکان را می‌داد که واجد شرایط دریافت وام‌های بزرگ‌تر شوند و در عین حال پرداخت‌های جاری را نسبتاً مقرون‌به‌صرفه نگه می‌داشتند.
بخش مهمی از حباب قیمت مسکن بر پایه بدهی بالای خانوارها است . به گزارش بانک مرکزی تقریباً یک خانوار کانادایی از هر پنج خانوار در حال حاضر «بسیار بدهکار» در نظر گرفته می‌شوند که به این معنی است که نسبت بدهی آنها به درآمد 350 درصد یا بیشتر است.
قبل از همه‌گیری، از هر شش نفر فقط یک نفر آنقدر بدهکار بود. در سال 1999، از هر 14 خانوار فقط یک خانوار به این میزان بدهی داشت.
پس از کاهش نرخ بهره معیار خود در ابتدای همه‌گیری، بانک مرکزی در مارس 2022، نرخ بهره را از 0.25 درصد به 1.5 درصد افزایش داد و پس از آن شاهد کاهش شمار معاملات و میانگین قیمت فروش در بازارهای پرمشتری بوده ایم.
بانک مرکزی به عنوان بخشی از گزارش میزان انعطاف‌پذیری سیستم مالی در برابر شوک‌های مختلف، تأثیر نرخ‌های بالاتر و قیمت‌های فروش پایین‌تر در بازار مسکن را بررسی کرده است .
به عنوان بخشی از آن، بانک اعداد و ارقام را در مورد اینکه چه اتفاقی ممکن است برای وام مسکن صاحبان خانه های اخیر بیفتد، زمانی که وام های آنها برای تمدید در پنج سال آینده می رسد، کاهش داد.
این بانک فرض می‌کند که در سالهای 2025 و 2026، وام‌های با نرخ متغیر در مدت پنج سال 4.4 درصد هزینه خواهند داشت، در حالی که وام‌های با نرخ ثابت کمی بالاتر و 4.5 درصد خواهند بود.
این نرخ‌ها نشان‌دهنده افزایش دو درصدی نسبت به نرخ‌های متغیر امروزاست
بر اساس این سناریو، 1.4 میلیون کانادایی که در سال 2020 یا 2021 وام مسکن دریافت کردند، میانگین هزینه ماهانه آنها 420 دلار یا 30 درصد پس از تمدید افزایش می یابد.
تأثیر وام گیرندگان با نرخ ثابت اندکی کمتر خواهد بود، چرا که پرداخت های آنها از 1260 دلار به طور متوسط در هنگام دریافت وام خود به 1560 دلار در ماه در زمان تمدید افزایش می یابد .
اما وام گیرندگان با نرخ متغیر آسیب پذیرتر هستند چون پرداخت های ماهانه آنها با افزایش 44 درصدی از 1650 دلار در ماه در هنگام دریافت وام به 2370 دلار در هنگام تمدید می رسد.
مکلم گفت: «اگر افراد شاغل در خانواده‌های بسیار بدهکار شغل خود را از دست بدهند، احتمالاً ناچار می شوند هزینه‌های خود را به شدت کاهش دهند تا بتوانند وام مسکن خود را پرداخت کنند. قطعا این چیزی نیست که انتظار داریم اتفاق بیفتد اما بهرحال نوعی آسیب پذیری اقتصادی است و سعی می کنیم با دقت آن را نظارت و مدیریت کنیم.”
